به نقل از «دانا»

سنت قدیمی اربه دوشاب گیری در لاهیجان + عکس

تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۵۲۷۳۴

سنت قدیمی و دیرینه اربه دوشاب گیری طبق رسم هرساله و با شروع فصل سرما در روستای سراش بخش مرکزی لاهیجان برپاشد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از «لاهیجان»، هر ساله در بخش های مختلف گیلان برنامه ها و آیین های سنتی مختلفی برگزار می گردد که نشان از فرهنگی غنی مردم این خطه سرسبز دارد.یکی از این سنت های قدیمی مراسم اربه دوشاب گیری است که در روستای سراش از توابع بخش مرکزی شهرستان لاهیجان طبق سنت دیرین برگزار می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اربه نام خرمالوی وحشی و خودرو است که به گوجه فرنگی شباهت زیادی دارد، اصلیت این میوه جنگلی است و در جنگل های روستاهای جنوبی شهرستان لاهیجان همانند سراش، فیدره، گمل و رحیم آباد می روید.

میوه اربه یا خرمندی در جنگل های گیلان و مازندران به صورت وحشی و خودرو می روید. خرمالو که در تهران به فراوانی رشد میکند در حقیقت نوع پیوند یافته ی این درخت می باشد. میوه درخت « اربه » را درفصل پاییز از درخت می چینند بعد از جدا کردن دمبرک میوه ها را در ظرفی چوبی به شکل «ناو» می ریزند و آن ظرف را به این مناسبت «اربه ناو یا اربه ناف» گویند.

حدود یک متر از کل ناو را با تخته ای جدا می کنند و سوراخی در آن تعبیه میکنند و مقداری «کولوش-ساقه ی برنج» را در جلوی سوراخ قرار می دهند که نقش آبکش را داشت، میوه ارباه یا اربه در مناطق جنگلی کرانه دریای خزر می روید و به دو رنگ نارنجی و قرمز بوده و طعم شیرین و گس دارد.

این میوه در فرهنگ قدیم روستا جز غذاهای روزمره مردم بوده که به مرور زمان و با وارد شدن دیگر آداب و رسوم به فراموشی سپرده شد. در دیگر لهجه های شهرهای شمال در تالش به اسم آمبر، در رامسر خرما، در مازندارن خرمندی و در گرگان انده، اندی یا اندو خرما گفته می شود.

در قدیم از آن شیره و دوشاب می گرفتند و روش کار بدین صورت بود که در ابتدا این میوه جنگلی برداشت شده و سپس بر روی تنه درختی به شکل استوانه و قایق مانند روی آن با پا و یا چکمه لگدکوب می شد. پس از خارج شدن شیره آن را به حال خود رها می نمودند و بعد از گذشت یک روز کل شیره در اثر شیب گذاشتن تنه درخت در قسمت انتهایی استوانه جمع می شد. سپس دوشاب تهیه شده را به همراه برنج کته و یا نان می خوردند. «اربه» یا “خرمندی ” را در قسمت بزرگتر ناو می ریختند و آن را با چوبی سرپهن به شکل «کوبه» له می کردند و بعد کمی خاکستر هیزم یا پوست برنج (=فلfal) روی آن میریختند و بعد لگد میزدند.

لگد زدن به تناوب انجام می گرفت پس از لگد زدن و چنگ زدن ناو را کمی به طرف خالی ظرف بلند می کردند تا «شیره» به دست آمده از آن سوراخ به ظرفی دیگر مثلا «تشت» منتقل گردد، زمانیکه شیره ها کاملا چکیده شدند آن را در دیگی می ریزند و روی اجاق می گذارند تا بجوشد و کف سفید روی شیره را دور می ریزند و گرما میدهند تا آبش بخار شود.

گونه دیوسپیروس لوتوس (خرمالو) نامهای محلی گوناگون دارد و به آن خرمندی ، امبرو ، اربا ، اربه و خرمندیل می‌گویند. از چوب سخت و سنگین این درخت در ساختن ماسوره‌های نساجی استفاده می‌شود. گونه دیگر آن دیوسپیروس تومانتوزا است که درختانی با قد متوسط هستند و در بلوچستان به نام محلی تامیرو نامیده می‌شوند. خرمالوی معمولی دیوسپیروس کاکی غالبا کاشته می‌شود و واریته‌ای از آن را که فاقد دانه است از طریق پیوند با پایه دیوسپیروس لوتوس تکثیر می‌کنند.

گونه دیوسپیروس ویرژینیانا ، که میوه‌ای نسبتا بزرگتر از خرمالوی معمولی دارد، در ۴۰ سال پیش به نام خرمالوی ژاپنی وارد ایران شده و در بیشتر نواحی مازندران کاشته می‌شود. نام علمی آن Diospyros lotus است و در اصطلاح تالشی به درخت خرمالوی وحشی آمبودو و به میوه آن آمبو می گویند. در طب سنتی به بیماران بیماری «فاویسم» و زردی (یرقان) اربه دوشاب می خوراندند که خاصیت درمانی داشت، از آنجا که دوشاب دارای طبع گرم است بیشتر در فصل زمستان مصرف می شود. در زمستان «اربه دوشاب»را با برف بهم می آمیزند و می خورند که به آن «ورف دوشاب» می گویند. همچنین برنج برشته شده را با دوشاب مخلوط و به عنوان تنقلات استفاده می کنند . امروزه هنوز هم در گوشه و کنار گیلان این خوراکی محلی تولید می شود.

به دلیل استقبال خوب مردم از جشنواره اربا دوشاب و دوشاب،متاسفانه برخی اقراد سودجو از شیره انگور به جای اربا دوشاب به بازار عرضه می کنند که موجبات نگرانی تولید کنندگان محلی را فراهم کرده است.

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۵۲۷۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درام و فانتزی ژانر فیلم‌های هشتمین پاتوق فیلم کوتاه شدند

به‌گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، هشتمین جلسه از نهمین فصل پاتوق فیلم کوتاه، روز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت‌ ۱۴۰۳ با نمایش ۴ فیلم کوتاه در پردیس سینمایی بهمن برگزار خواهد شد.

فیلم‌های کوتاه داستانی «ماشوم» به کارگردانی حسین میرزامحمدی، «چشماتو ببند» به کارگردانی ابوذر حیدری، «برف سراسری» به کارگردانی پارسا دهقانیان و «دندان درخت» به کارگردانی علی پاک‌نیا، در این جلسه از فصل نهم پاتوق که توسط انجمن سینمای جوانان ایران برگزار می‌شود، روی پرده خواهند رفت.

سعید هاشم‌زاده نویسنده و منتقد سینما، به‌عنوان کارشناس این هفته، پس از اکران آثار با کارگردان‌های فیلم‌های کوتاه به نمایش درآمده و مخاطبان گفت‌وگو می‌کند و آثار را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. محمد صابری به عنوان مجری‌کارشناس برنامه حضور خواهد داشت.

«ماشوم» در ژانر درام به نویسندگی مسعود هاشمی‌نژاد و کارگردانی و تهیه‌کنندگی حسین میرزامحمدی در سال ۱۳۹۹ ساخته شده است. در خلاصه داستان این اثر آمده است: «بلور دختری افغان است که بعد از حدود هشتاد روز اسارت به دست طالبان موفق به فرار می شود و به روستا و پناه خانواده خود باز می‌گردد. اما دیری نمی گذرد که متوجه می شود مأمن گاه او، قتلگاه او شده است.» متین حیدری‌نیا، حمیدرضا نعمیمی، نسرین مرادی، مهتاب جعفری، نقش‌آفرینان این اثر هستند.

«چشماتو ببند» فیلمی است در ژانر درام به نویسندگی احسان ثقفی یزدی و کارگردانی ابوذر حیدری. این فیلم با نقش‌آفرینی پوریا رحیمی‌سام، فرانک کلانتر و سینا کرمی در سال ۱۳۹۵ ساخته شده است. «چشماتو ببند» ماجرای مردی را به تصویر می‌کشد که با به دنیا آمدن فرزندش با بحران بی‌پولی شدیدی روبه‌رو می‌شود و چالش‌هایی بر سر راهش قرار می‌گیرد. سید سجاد قافله‌باشی تهیه‌کننده این اثر است.

«برف سراسری» را پارسا دهقانیان، نویسندگی و کارگردانی کرده و به‌تهیه‌کنندگی داوود رحمانی، در ژانر درام و در سال ۱۴۰۱ ساخته شده است. این اثر قصه راننده‌ای شب‌کار را روایت می‌کند که به طور ناخواسته درگیر ماجرایی می‌شود.

«دندان درخت» اثری فانتزی است به‌دنویسندگی و کارگردانی علی پاک‌نیا. سونیا سنجری، جاوید قائم مقامی، محمود رفیعی، سهیل باوی، بازیگران این فیلم کوتاه هستند و مهبد عبقری تهیه‌کنندگی این فیلم را برعهده داشته است. «دندان درخت» داستان صابر و خزر است که پس از چند ساعتی به مقصد رسیده‌اند ولی نمی‌توانند استراحتگاهشان (باغ نقاشی) را پیدا کنند، این مساله باعث عصبانیت خزر می‌شود و با صابر بحث می‌کنند ... این فیلم در سال ۱۴۰۱ تولید شده است.

هشتمین جلسه فصل نهم پاتوق فیلم کوتاه با همکاری موسسه فرهنگی، تبلیغاتی بهمن سبز - پخش رویش، یکشنبه ۱۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۵ در پردیس سینمایی بهمن برگزار می‌شود و شامل نمایش آثار و جلسه نقد و بررسی خواهد بود.

کد خبر 6095493